CBD Zalf

CBD Zalf

Wereldwijd hebben maar liefst 125 miljoen mensen last van psoriasis. Daarmee is het een van de meest voorkomende huidziekten in de wereld. Met als thema ‘Treat Psoriasis Seriously‘ organiseert de International Federation of Psoriasis Associations (IFPA) ook dit jaar in meer dan vijftig landen, waaronder Nederland, een voorlichting- en bewustmakingscampagne die moet zorgen voor een betere toegang tot de behandeling van deze ziekte. Daarnaast moet de campagne leiden tot meer begrip voor deze huidaandoening die nog vaak gepaard gaat met gevoelens van schaamte onder psoriasispatiënten.

Psoriasis is een ernstige ziekte

Ook de Wereld Gezondheidsorganisatie (World Health Organization, WHO) is zich bewust van de impact van psoriasis en erkent deze huidaandoening als een ernstige huidziekte. De WHO pleit eveneens voor meer bewustzijn en betere zorg. Nu deze erkenning sinds 2015 een feit is, hopen patiënten en organisaties als het IFFA dat overheden dit soort huidaandoeningen veel serieuzer gaan nemen. Het moet ertoe leiden dat mensen niet alleen beter worden voorgelicht, maar vooral ook dat patiënten overal op de wereld kunnen rekenen op een effectieve behandeling.

Veel meer dan een cosmetische aandoening

Dat is hard nodig want psoriasis is veel meer dan een ‘cosmetische aandoening’ zoals sommigen deze ziekte nog altijd onterecht beschouwen. De WHO erkent ook de ongemakken die vaak in combinatie met psoriasis kunnen voorkomen. De ziekte is niet zelden beperkt tot alleen een ontsteking van de huid, maar is gelinkt aan andere kwalen. Een ernstige vorm van psoriasis kan er zelfs toe leiden dat de levensduur bij mannen tot wel 3,5 jaar en bij vrouwen zelfs met 4,4 jaar wordt verminderd. De erkenning is een belangrijke stap in de richting om af te rekenen met het sociale stigma en bijbehorende discriminatie.

Verhoogde kans op hart- en vaatziekten

Bij psoriasis gaat het niet alleen om de huid zelf, ook de bloedvaten spelen een rol. Zo is deze huidaandoening verwant aan diabetes en wordt het ook in verband gebracht met een milde leverziekte en hart- en vaatziekten. Patiënten die kampen met deze ziekte lopen meer risico op hartritmestoornissen en beroertes. Een Deense studie onder 4,5 miljoen personen toonde aan dat de kans daarop vooral bij jonge mensen met zeer ernstige psoriasis groot is. Hoe slechter de conditie van de huid, hoe groter de kans op hartritmestoornissen en beroertes, stellen de onderzoekers. Dit heeft er mee te maken dat dezelfde ontstekingshaarden worden gedeeld door zowel de huid als de bloedvaten.

Meer aandacht voor huidziekten

Psoriasis maar ook eczeem zijn twee huidaandoeningen waar een toenemend aantal mensen in Nederland mee te maken heeft. Sinds het begin van deze eeuw is het aantal patiënten met eczeem of psoriasis flink gestegen. Uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat in 2017, 5,5% van de bevolking last had van (chronische) eczeem. Dat komt neer op zo’n 900.000 Nederlanders. Een stijging van ongeveer 200.000 personen met eczeem in vergelijking met 2001. Ook het aantal mensen met psoriasis is sindsdien met zo’n 200.000 gestegen. In totaal hebben in Nederland meer dan twee miljoen personen een of andere huid- of haaraandoening.

Mentale problemen

Huidaandoeningen zorgen niet alleen voor fysieke klachten, ze gaan vaak hand in hand met mentale problemen. Mensen schamen zich, isoleren zich van de buitenwereld, voelen zich buitengesloten of worden gepest. Volgens Chris Westerlaken, voorzitter van Huidpatiënten Nederland (HPN) is dit “een onderschat probleem”. Het blijkt in de praktijk dat personen met een huidziekte vaak niet serieus worden genomen door hun omgeving. Dat heeft mentale problemen, verdriet, somberheid en zelfs depressie tot gevolg. Meer aandacht voor de verschillende huidziekten is dan ook van groot belang. HPN organiseerde daarom onlangs op 29 september 2018 het Happy met je Huid-festival. Tijdens dit festival stonden verschillende thema’s als huid en voeding, huid en zorg, huid en zelfvertrouwen, huid en werk als ook huid en ontspanning centraal.

Eerste Wereld Eczeem Dag een feit

Afgelopen 14 september vond de eerste officiële Wereld Eczeem Dag plaats. Het huidfonds richtte voor de gelegenheid een speciale focusgroep op waarin onder meer ook de VMCE (Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem), HPN (Huidpatiënten Nederland) en de NVH (Nederlands Vereniging van Huidtherapeuten) deel van uitmaken. Atopisch eczeem is net als psoriasis een huidaandoening waar mensen zowel fysiek als mentaal last van kunnen hebben. Middels de campagne ‘Huidhelden’ wordt ingezet op meer acceptatie van een huid die ‘anders’ is. De campagne biedt mensen met eczeem en andere huidziekten een platform. Tussen de 15 en 30% van de kinderen heeft last van constitutioneel eczeem (ook atopisch eczeem genoemd) of contact eczeem. Zo’n 2 tot 10% van de volwassenen, heeft last van deze huidaandoening. In het vervolg van dit artikel gaan we uitgebreid in op twee van de belangrijkste en meest voorkomende huidziekten: psoriasis en eczeem. Je leert onder andere:

• Wat psoriasis is
• Hoe je het krijgt
• Waardoor het wordt veroorzaakt
• Wat de gevolgen zijn
• Welke typen psoriasis je kunt onderscheiden
• Wat het verschil is tussen psoriasis, eczeem en huidschimmel
• Hoe je het kunt behandelen
• Wat je tegen eczeem kunt doen
• De invloed van je lifestyle en voeding

Wat is psoriasis?

Van de verschillende huidaandoeningen is psoriasis en dan vooral psoriasis vulgaris, een van de meest voorkomende. Het is een niet besmettelijke huidziekte waarbij erfelijkheid een voorname rol speelt. Wie te maken krijgt met deze ontstekingsziekte heeft meestal last van rode plekken en witte of zilverkleurige schilfers die in meer of mindere mate voorkomen op het lichaam. De plekken die in grootte van elkaar kunnen verschillen, openbaren zich onder meer bij de ellebogen, de knieën, op de voeten en handen, het hoofd en de onderrug. Kenmerkend voor deze ziekte is dat er vaak sprake is van een jeukende huid, jeuk op de hoofdhuid, huiduitslag en een droge huid. Naast jeuk kunnen patiënten ook worden geconfronteerd met pijn. Gewrichtsklachten bijvoorbeeld komen geregeld voor.

Verschillende typen psoriasis

Naast de vulgaris variant waar ongeveer 80% van de patiënten last van heeft, zijn er nog 7 vormen van psoriasis te onderscheiden. We zetten ze even op een rij:

• Psoriasis vulgaris is veruit de meest voorkomende vorm van deze ziekte. Het komt tot uiting via rode plekken met witte en zilverachtige schilfers. De plekken liggen verspreid over de huid en kunnen onderling verschillen in omvang. Dit type wordt ook wel plaque psoriasis genoemd omdat de plekken verheven op de huid lijken te liggen.
• Psoriasis capitis (psoriasis hoofdhuid) gaat meestal gepaard met een jeukende hoofdhuid. De plekken waar deze psoriasis op de hoofdhuid optreedt, vind je dan ook vooral langs de haargrens, de nek, de slaap en achter de oren. Ook hier is sprake van rode plekken en meestal ook van wit en zilverkleurige schilfers. Vanwege de droge huid ontstaan er scheurtjes en kloven in de dikke plakkaten van schilfers. Dat veroorzaakt over het algemeen veel jeuk aan de hoofdhuid. Wanneer mensen dit proberen te bestrijden door te krabben, gaan de plakkaten open waardoor ze kunnen gaan bloeden. De jeukende hoofdhuid is niet zo eenvoudig om te behandelen en vergt een specifieke aanpak.
• Psoriasis guttata kenmerkt zich door veel kleine rode vlekjes met witte schilfering die vooral voorkomen op de armen, benen en romp. Ze ontstaan vrij plotseling. Daarbij kan er sprake zijn van een beetje jeuk. Dit type openbaart zich voornamelijk tussen het vijftiende en dertigste levensjaar. Vaak is een keelontsteking of emotionele stress de oorzaak van deze aandoening die meestal spontaan geneest.
• Psoriasis inversa komt vooral voor bij dikke mensen. Het openbaart zich onder meer in de oksels, de liezen, onder de borsten en de bilnaad. Kenmerkend voor dit type zijn de zalmkleurige of rozerode plakkaten op de huid. Deze kunnen flink jeuken. Inversa is soms gerelateerd aan, maar wordt ook nogal eens verward met een schimmelinfectie op de huid. Omdat de huidplooien vaak vochtige en warme plekken zijn, kan er gemakkelijk huidschimmel ontstaan, Een schimmelinfectie op de huid is echter wat anders dan psoriasis inversa. Wel is het zo dat de schimmelinfectie er de oorzaak van is dat er ‘omgekeerde’ ofwel psoriasis inversa ontstaat.
• Psoriasis pustulosa Ongeveer 10% tot 20% heeft dit type psoriasis die wordt gekenmerkt door pusblaasjes die zich voornamelijk vertonen in de handpalmen en voetzolen. In sommige gevallen verspreiden de blaasjes zich over het hele lichaam. Dit wordt de ziekte van Von Zumbusch genoemd. Deze aandoening wordt in verband gebracht met roken. Ook glutenintolerantie kan de veroorzaker zijn van pustulosa.
• Psoriasis unguïum ofwel nagelpsoriasis komt zowel voor op de handen als de voeten. Kenmerkend is dat de nagel verkleurt en er witte of geelbruine vlekjes ontstaan. Ook putjes in de nagels komen vaak voor. Mensen met nagelpsoriasis hebben dit meestal in combinatie met een andere vorm van deze aandoening.
• Artritis psoriatica Bij deze reumatische ziekte is er sprake van een chronische ontsteking die vooral optreedt in de gewrichten van de handen, voeten, knieën, de polsen en de enkels. Dit gaat vaak gepaard met huidproblemen. Zo’n 20 tot 30 procent van de patiënten met psoriasis kan ook te maken krijgen met deze aandoening. Het is overigens niet zo dat personen met Artritis Psoriatica per se eerst symptomen van psoriasis ontwikkelen. Ook het omgekeerde kan gebeuren. De ziekte ontwikkelt zich in dat geval pas een paar jaar nadat de gewrichtsontstekingen zijn ontstaan. Het maakt het soms lastig om een goede diagnose te maken.
• Psoriasis erytrodermie komt niet zo vaak voor. Het is een nogal extreme vorm van psoriasis waarbij de huid voor zeker 70% bedekt is met psoriasisplekken. Dat is niet zonder gevaar want het heeft tot gevolg dat de huid niet goed meer functioneert. Het lichaam verliest meer warmte en vocht dan goed is. Patiënten zijn extra vatbaar voor virussen en voelen zich over het algemeen zeer beroerd.

Hoe ontstaat psoriasis?

Wetenschappers zijn het er inmiddels over eens dat we hier te maken hebben met een auto-immuun ziekte. Dit houdt in dat het eigen afweersysteem in plaats van het lichaam te verdedigen, in de aanval gaat. Het heeft het gemunt op de lichaamseigen cellen en stoffen die normaal gesproken gewoon hun werk horen te doen. Het lichaam beschouwt deze cellen echter als vreemd en oreert daarom antistoffen die het leven van de lichaamseigen cellen zuur moeten maken.

Huidvernieuwing slaat op hol

In het geval van psoriasis verklaart het immuunsysteem de oorlog aan de eigen huid. Dat heeft als gevolg dat onze huidcellen zich veel sneller gaan vernieuwen dan normaal. Doet je huid er normaal zo’n 4 weken over om te vernieuwen, bij deze huidziekte gaat dit ruim vier tot zes keer zo snel en is de huid na een dag of vijf a zes al helemaal vernieuwd. De op hol geslagen huidvernieuwing heeft als gevolg dat de huidcellen onvoldoende tijd hebben om zich te ontwikkelen en te rijpen. De nog niet volledig gerijpte cellen nestelen zich daarom tegen elkaar aan en wanneer zij aan de oppervlakte komen, ontstaan er schilfers die zich ophopen. Dit heeft als resultaat dat er allerlei plakkaten op de huid verschijnen.

Kaarsvetfenomeen

Het kan ook voorkomen dat de schilfers niet direct zichtbaar zijn. Wanneer je echter zachtjes over de verdikte huid schrapt, zie je een kaarsvetachtige schilfering. Dit wordt aangeduid als het kaarsvetfenomeen.

Onderhuidse ontsteking

Terwijl er aan de oppervlakte allerlei plekken ontstaan is er tegelijkertijd onderhuids sprake van een ontstekingsreactie. Dit zorgt vaak voor het jeukende gevoel. Omdat er als gevolg van de ontsteking meer bloed en ontstekingsremmende stoffen in de huid komen, worden de bloedvaten vergroot. Dit zorgt er vervolgens voor dat de zo kenmerkende roodkleurige plekken op de huid ontstaan.

Welke factoren spelen een rol bij het ontstaan van psoriasis?

Er zijn verschillende factoren die deze ziekte uitlokken of verergeren. We zetten de belangrijkste op een rij:

• Huidletsel dat bijvoorbeeld wordt veroorzaakt door een tatoeage, piercing of ontharing door middel van waxen, kan psoriasis tot gevolg hebben. Dat geldt ook voor schaaf-, snij- en brandwonden. Dit verschijnsel dankt zijn naam aan de arts die dit het eerste beschreef en wordt daarom ‘Het fenomeen van Kőbner’ genoemd.
• Geneesmiddelen zoals onder andere lithium, anti malariapillen en bètablokkers kunnen deze huidaandoening verergeren. Het is daarom raadzaam om met de arts te bespreken welke medicijnen je beter niet kunt gebruiken.
• Corticosteroïden Wanneer een behandeling met sterke corticosteroïden (hormoonzalf) plotseling wordt afgebroken, kan een tegenovergesteld effect optreden en de aandoening in al zijn hevigheid terugkomen. Ook hier is overleg met de arts over het geleidelijk afbouwen van de behandeling dan ook gewenst.
• Hormonen zijn ook van invloed. Hormoonschommelingen blijken een rol te spelen bij een toe- of afname van de ziekte. Toch is het nog moeilijk in te schatten wat hormonen nu eigenlijk precies doen. Zo is het nauwelijks te voorspellen of bijvoorbeeld bij een zwangerschap de situatie zal verbeteren of juist verslechteren.
• Infecties en dan met name een keelontsteking, kunnen van invloed zijn bij het uitlokken van psoriasis guttata. Vaak geneest dit weer spontaan, maar het kan even zo goed overgaan in psoriasis vulgaris.
• Zowel stress die wordt veroorzaakt door te veel drukte en spanning als emotionele stress die kan ontstaan bij het verwerken van een ingrijpende gebeurtenis zijn van invloed op het uitlokken of verergeren van deze kwaal.
• Lifestyle. De manier van leven speelt ook een belangrijke rol bij het ontstaan of verergeren van deze ziekte. Roken en het (overmatig) nuttigen van alcohol maken de situatie er niet beter op. Ook overgewicht kan deze huidaandoening in de hand werken.

Gezonde voeding heeft positieve effecten

Hoewel de invloed van het dieet lange tijd is genegeerd, blijkt gezonde voeding wel degelijk van positieve invloed te zijn. Zo zou gezonde voeding de werking van medicijnen kunnen verbeteren en verlengen. Daarnaast verlaagt het de kans op overgewicht. Suikerziekte, hoge bloeddruk en een verhoogd cholesterolgehalte staan vaak in relatie met overgewicht. Het al genoemde verband tussen psoriasis en hart- en vaatziekten moet je dan ook in dit licht zien. Ons lichaam is nu eenmaal geen machine met allemaal autonoom van elkaar werkende onderdelen. Verschillende aandoeningen hangen vaak met elkaar samen. Een dieet dat bestaat uit veel fruit, groenten en noten en bovendien rijk is aan onverzadigde vetten en vezels zal psoriasispatiënten ten goede komen. Dat geldt dan juist weer niet voor verzadigd vet, snelle koolhydraten en dranken die veel suikers bevatten.

De mogelijk positieve invloed van CBD olie op ons immuunsysteem

Een voedingssupplement dat mogelijk ook een positieve bijdrage kan leveren is CBD olie. Aan CBD dat wordt verkregen uit de industriële (THC arme) hennepplant, worden tal van goede eigenschappen toegeschreven. Steeds meer onderzoeken tonen aan dat het middel een goede dienst kan bewijzen bij verschillende ziekten. Het zou vooral een positieve invloed hebben op ons immuunsysteem. We hebben gezien dat ontstekingen in de huid ervoor zorgen dat wanneer huidcellen zich te snel delen dit plakkaatvorming en een jeukende huid tot gevolg heeft. Cannabinoïden (CBD) zo wordt aangetoond in diverse onderzoeken kunnen ontstekingen en auto-immuunziekten tegengaan. Ze hebben bovendien een remmende werking op de celdeling. Meer in algemene zin heeft deze olie een rustgevende werking en kan daarom helpen bij stress, dat zoals we hebben gezien een belangrijke factor is bij het uitlokken van deze ziekte.

Hoe wordt psoriasis behandeld?

Er zijn verschillende behandelmethoden: lokale (uitwendige) behandeling, systematische (inwendige) behandeling en lichttherapie.

Lokale behandeling

Bij een lokale behandeling wordt er veelal uitwendig een smeersel aangebracht op die plekken van de huid waar de plakkaten zich bevinden. Deze lokale behandeling heeft als voordeel dat in tegenstelling tot pillen of injecties het middel niet in het hele lichaam komt. Het is een van de meest voorkomende behandelmethoden. Er wordt vanwege de droge huid meestal gebruik gemaakt van een vettige crème, gel, olie of zalf waaraan medicinale stoffen zijn toegevoegd. Dit kunnen afgeleiden van vitamine D zijn, corticosteroïden, ditranol, teerproducten of ontschilferende producten. Hoewel de meeste middelen kant en klaar te verkrijgen zijn, worden ze ook vaak ter plekke bereid door de apotheker.

• Vitamine-D-derivaten (of afgeleiden van vitamine D) helpen overmatige schilfering van de huid te bestrijden. Ze hebben bovendien een gunstige invloed op de celdeling en zorgen dat deze weer een normaler verloop krijgt. Het lichaam maakt zelf ook vitamine D aan. Je moet het aanbrengen van een crème met vitamine D-derivaten overigens niet verwarren met het slikken van vitamine D pillen. Juist door de lokale werking van de zalf worden de juiste effectieve concentraties behaald die nodig zijn voor vermindering van de aandoening.
• Corticosteroïden zijn ook bekend onder de naam hormoonzalf. Het is een middel dat vaak wordt gebruikt bij een behandeling. Niet alleen zorgt het voor een ontstekingsremmende werking, ook vermindert het de jeuk en de roodheid. Daarnaast wordt de celdeling in de huid genormaliseerd. Corticosteroïden worden ook toegepast in combinatie met afgeleiden van vitamine-D.
• Een behandeling met ditranol vindt meestal in het ziekenhuis of een kliniek plaats. Het is een synthetisch middel dat is afgeleid van een plantaardig medicijn. Ditranol helpt de schilfering te bestrijden en werkt ontstekingsremmend.
• Koolteer wordt verwerkt in shampoo, badolie en zalf. Het is een van de oudste middelen die worden toegepast in de strijd tegen psoriasis. Ook koolteer remt de ontsteking, de zwelling en zorgt voor een minder jeukende huid.
• Ontschilferende producten worden meestal toegepast voordat de eigenlijke behandeling begint. Vooral bij een dikke laag schilfers is het vaak moeilijk om de kwaal effectief te bestrijden. Vandaar dat er eerst voor wordt gekozen om zoveel mogelijk schilfers te verwijderen. Hiervoor wordt salicylzuur gebruikt. Het zorgt ervoor dat de bovenste laag schilfers van de huid loskomt.

Inwendige behandeling

Hierbij gaat het om pillen of drankjes die oraal worden ingenomen. Na inname wordt het medicijn via maag en darmen opgenomen in de bloedbaan. Waarna het zijn werk kan doen. Medicijnen die onder meer gebruikt worden zijn acitretine, apremilast, ciclosporine en methotrexaat. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van biologische geneesmiddelen. Deze ‘biologics’ zijn kunstmatig geproduceerde eiwitten, die precies hetzelfde werken als de lichaamseigen eiwitten. Ze worden via een infuus of injectie in het lichaam aangebracht. Eenmaal opgenomen in de bloedbaan, neutraliseren zij ontstekingen en verminderen ze de activiteit van T-cellen. Dit zijn witte bloedlichaampjes die een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van de onderhuidse ontsteking.

Lichttherapie

Zonlicht heeft een positieve invloed op psoriasis. Tijdens een zonvakantie blijkt de ernst van de kwaal vaak sterk te verminderen. Een dergelijk effect kan ook bereikt worden met een lichttherapie. In dat geval wordt er gebruik gemaakt van ultraviolette stralen. Dit is vooral een uitkomst voor de ongeveer 10 procent psoriasispatiënten die het zonlicht juist niet verdraagt. De behandeling vindt meestal plaats in een kliniek of ziekenhuis. Er zijn verschillende typen behandelingen: Lichtbehandeling met UVB-stralen (ultraviolet B), een PUVA-behandeling (ultraviolet A) vaak in combinatie met medicijnen, en een lichtbehandeling met speciale lampen voor thuis.

Wel behandelen, niet genezen

Helaas is het nog niet mogelijk om geheel van psoriasis te genezen. Behandelingen kunnen de klachten echter wel aanzienlijk verminderen. Dit verschilt echter per individu. Bij de ene patiënt slaat een behandeling veel beter aan dan bij de ander. Ook kan het voorkomen dat de aandoening na een behandeling verdwijnt, maar op een later tijdstip weer terugkomt.

Wat kun je zelf doen?

We hebben eerder al gewezen op het feit dat een gezonde manier van leven zeker zijn vruchten afwerpt. Het voorkomen van stress is van groot belang. Stress wordt gezien als een van de grootste veroorzakers van chronische ziektes. Stressvrij door het leven gaan is daarom iets waar je zelf op moet inzetten. Daarnaast is het verstandig om niet te roken en alcohol slechts matig te nuttigen. Gezonde voeding is ook van belang, hoewel het bij voeding erg moeilijk is om een gouden standaard te bepalen. Wat voor de een goed werkt, heeft voor de ander nauwelijks effect. Zelf experimenteren welke gezonde voeding voor jou het beste werkt, is daarom aanbevolen. Verder mag het duidelijk zijn dat je ongezonde voeding beter zoveel mogelijk kunt vermijden.

Koele en vochtige huid

Naast de reguliere behandelmethodes kun je ook zelf lief zijn voor je huid. Douchen of een bad nemen is goed voor je. Water helpt schilfers los te weken. Gebruik tijdens de wasbeurt altijd een huidvriendelijke douchegel. Ook kun je jezelf insmeren met crèmes die je huid vochtig houden. Zorg er daarnaast voor dat je huid koel blijft. Kies voor katoenen kleding. Dat is lekker luchtig en laat je huid beter ademen dan synthetische kleding dat bovendien vaak zorgt voor irritaties aan de huid. Lekker genieten van de zon is prima, maar doe het met mate. Voorkom in ieder geval dat je verbrandt, want dat komt het genezingsproces niet ten goede. Tenslotte: probeer niet te krabben! Natuurlijk is de neiging soms groot en is het makkelijker gezegd dan gedaan. Het is de moeite waard want krabben zorgt echt niet voor verbetering, sterker het verergert de situatie.

Het verschil tussen psoriasis, eczeem, huidschimmel en actinische keratose

Ook bij eczeem is er sprake van symptomen als schilfers, rode plekken op de huid en jeuk. Het is dan ook helemaal niet zo vreemd wanneer mensen zich afvragen, heb ik nou eczeem of psoriasis? Hoewel de overeenkomsten groot zijn, is er toch een essentieel verschil. Eczeem is in tegenstelling tot psoriasis geen auto-immuun ziekte. Bij de laatste is er, zoals we hebben gezien, iets mis in het eigen immuunsysteem. Cellen delen zich veel sneller dan de bedoeling is, waardoor de huid zich tot wel 5 keer sneller vernieuwd dan normaal. Bij eczeem is er sprake van huiduitslag die het gevolg is van een allergische reactie. Er wordt met andere woorden gereageerd op externe prikkels en het is geen ziekte die van binnenuit ontstaat.

Verschillende plaatsen waar aandoening voorkomt

Wanneer een arts een diagnose stelt, zal hij kijken waar de rode plekken zich bevinden. Ze openbaren zich meestal op tegenovergestelde plaatsen. Bij eczeem is dat veelal aan de binnenzijde van bijvoorbeeld de ellebogen of de knieën in plaats van aan de buitenkant. Daarnaast zijn bij eczeem de schilfertjes kleiner en is er in plaats van droge plekken eerder sprake van vochtige blaasjes.

Huidschimmelinfectie

Het komt ook wel voor dat er bij een diagnose sprake blijkt te zijn van een huidschimmelinfectie in plaats van eczeem. Ook deze huidaandoening kenmerkt zich door een jeukende huid en huiduitslag. Soms is het voor een leek moeilijk om het verschil tussen huidschimmel en eczeem te bepalen. Ook het woord zelf kan voor verwarring zorgen. Zo is zwemmerseczeem bijvoorbeeld eigenlijk een huidschimmelinfectie. Bovendien is zwemmerseczeem in tegenstelling tot andere vormen van eczeem besmettelijk. In sommige gevallen kan een huidschimmelinfectie ook acne (puistjes) veroorzaken. Huidschimmel of acne kan bovendien verergeren wanneer iemand een antibioticakuur heeft gevolgd.

Actinische keratose

Deze aandoening wordt veroorzaakt door de zon. Vooral mensen met een blanke huid kunnen hier last van krijgen. Op het lichaam verschijnen een of meerdere ruwe plekjes. Dit gebeurt vooral op de plaatsen van het lichaam die vaak in de zon zijn geweest, zoals het gezicht of de armen. De aandoening, die eigenlijk het minst overeenkomt met de andere besproken huidkwalen, ontstaat meestal op latere leeftijd. Hoewel in principe onschuldig, kan actinische keratose zich ontwikkelen tot huidkanker. Het is daarom raadzaam om een arts te raadplegen wanneer deze huidaandoening zich voordoet.

Eczeem, verzamelnaam voor verschillende aandoeningen van de huid

Eczeem is eigenlijk een verzamelnaam van verschillende aandoeningen. Er zijn allerlei typen eczeem te onderscheiden. Grofweg kun je ze indelen in atopisch (of constitutioneel) eczeem dat erfelijk is bepaald en contact eczeem dat ontstaat wanneer er een allergische reactie plaatsvindt op bijvoorbeeld zeep, cosmetica of een (af)wasmiddel. Ook nikkel, chroom, leer of cement kan contact eczeem veroorzaken. Wanneer je huid irriteert en je last krijgt van huiduitslag dan is het verstandig om na te gaan wat hiervan de oorzaak is. Misschien reageert je huid op een bepaald sieraad dat je draagt of op de zeep die je gebruikt. Ook stress speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van eczeem.

Beroepsgebonden eczeem

De aandoening kan ook beroepsgebonden zijn. Zo komt eczeem aan de handen vaker voor wanneer iemand door zijn beroep in contact komt met stoffen die irriteren. Of het nu gaat om kapperseczeem, huisvrouweneczeem of een andere beroepsgroep waarbij regelmatig de handen uit de mouwen moeten worden gestoken en er contact is met bijvoorbeeld water, oplos- of reinigingsmiddelen, het risico op eczeem op de handen is een stuk hoger.

Eczeem bij baby

Deze huidaandoening kan zich al op heel jonge leeftijd openbaren. Eczeem bij een baby wordt bij 80% zelfs al in het eerste levensjaar geconstateerd. In totaal hebben ongeveer 5 a 10% van de baby’s hier last van. Het gaat hierbij dan voornamelijk om het erfelijke seborroisch eczeem en atopisch eczeem. Echter ook contact eczeem kan voorkomen. Zo blijkt bijvoorbeeld dat sommige baby’s gevoelig zijn voor het dragen van een sieraad. (Nikkelallergie).

Andere vormen van eczeem:

• Seborroisch eczeem. Ongeveer één op de twintig mensen heeft hier last van. De ziekte komt vaker voor bij mannen dan vrouwen. Kenmerkend voor seborroisch eczeem zijn naast een rode huid, de gele, vettige schilfers. Het kan jeuken, maar dat is niet altijd het geval. Meestal zit het eczeem op het gezicht. Dat kan zowel bij de neus en wenkbrauwen zijn of bij de oren of oogleden. Naast eczeem op het gezicht manifesteert seborroisch eczeem zich ook op de borst, rug en in lichaamsplooien.
• Nummulair eczeem heeft zijn naam te danken aan het Latijnse woord nummus dat munt betekent. Nummulair eczeem is dan ook een chronische huidaandoening die wordt gekenmerkt door ronde of ovale, rood schilferende plekjes die flink kunnen jeuken.
• Hypostatisch eczeem is vooral een kwaal die veel voorkomt bij ouderen. Kenmerkend is een (vochtige) huiduitslag aan de (vaak gezwollen) onderbenen. Hypostatisch eczeem gaat gepaard met korstjes en schilfering en rode plekken.
• Dyshidrotisch eczeem komt vooral voor op de handen en soms voeten. Hierbij kunnen er vrij plotseling vochtige blaasjes en blaren op de handpalmen, vingers en voetzolen ontstaan. Over de oorzaak van dyshidrotisch eczeem is nog weinig duidelijkheid.

Wat kun je doen tegen eczeem?

De behandeling van eczeem komt grotendeels overeen met die van psoriasis. Veel patiënten hebben baat bij het gebruik van eczeem zalf. Wanneer er sprake is van een milde vorm van eczeem dan is het smeren van eczeem zalf meestal al voldoende. Soms wordt er ook een medicinale hormoonzalf aangebracht waarin corticosteroïden zijn verwerkt. Dat gebeurt vooral bij chronische eczeem. Ook het toedienen van medicijnen en lichttherapie worden, wanneer eczeem zalf niet voldoende effect heeft, al dan niet in combinatie, toegepast. Natuurlijke middelen als aloë vera of CBD olie of zalf worden ook gebruikt om deze kwaal te bestrijden.

Leren leven met een huidaandoening

Mensen die zelf niet te maken hebben met een huidziekte als psoriasis of eczeem zijn misschien geneigd er de ernst niet van in te zien. Wie moet leven met deze aandoeningen, vooral als deze chronisch zijn, weet wel beter. Altijd maar weer die jeuk. Ook de neiging om tot bloedens toe te krabben, is vaak groot. En dan die blikken van (onwetende) mensen wanneer ze de plekken op je huid zien, daar word je niet direct vrolijk van. Hoewel makkelijker gezegd dan gedaan, is acceptatie een belangrijke stap in het omgaan met een huidaandoening. Je hebt er zelf niet om gevraagd, maar je huid is nu eenmaal overgevoelig wat zorgt voor allergische reacties (eczeem), of er is iets mis met je afweersysteem waardoor er regelmatig een plakkaat op je huid verschijnt (psoriasis). Vaak is jouw kwaal ook nog bepaald door erfelijke factoren. Heel vervelend als het je treft, maar geestelijk strijden tegen een aandoening waarvan je weet dat deze misschien wel nooit overgaat, is jezelf extra pijnigen. Daarnaast kan Out of the boxdenken nieuwe deuren openen en inspirerend werken. Natuurlijk zul je vertrouwen hebben in de medische behandeling, maar is dat het eind- of beginpunt? Er is nog veel meer mogelijk om jouw situatie te verbeteren. Inzetten op een gezonde levensstijl, het vermijden van stress, ontspannen en voldoende rust pakken, je geluk vinden in kleine momenten en je energie steken in andere zaken dan je huid, zullen een positief effect hebben op de kwaliteit van jouw leven.